‘We zijn blij met de kruisbestuiving die ontstaat’

Aanleiding

Janneke Klok, regiomanager bij Biblionet Groningen: ‘In 2011 constateerde de gemeente Hoogezand dat het gemeentehuis en theater Het Kielzog over de houdbaarheidsdatum heen waren. Tegelijkertijd werd het voornemen geuit om naast het lokale bestuur en de culturele poot ook de openbare bibliotheek een plek te geven in een nieuwe onderkomen. Bij de planvorming werd de realisatie van dat nieuwe gebouw in twee fases geknipt. Fase één betrof het opknappen van het theater. Dat werd nagenoeg volledig gestript en weer opgebouwd. Tijdens die eerste fase zou de bibliotheek verhuizen naar dit nieuwe gebouw. Mede omdat de gemeente daarmee de beschikking kreeg over de grond waarop de bibliotheek toen stond. Een plek waar een projectontwikkelaar een parkeervoorziening kon aanleggen voor het aanpalende winkelcentrum. Om die reden zijn we in de winter van 2015/2016 verhuisd, waarbij we wisten: dit is een tijdelijke situatie, want in de tweede fase verkassen we naar onze definitieve plek. In verband met een gemeentelijke herindeling per 1 januari 2018 – Hoogezand fuseerde met Mentherwolde en Slochteren – ontstond er vertraging. Hoogezand wilde de nieuwe gemeenteraad een besluit laten nemen over het gemeentehuis van die nieuwe gemeente Midden-Groningen. Ook om mogelijke sentimenten in de omliggende dorpen voor te zijn. Dat leidde ertoe dat het tot het voorjaar van 2018 duurde voordat er een akkoord was over het nieuwe gemeentehuis. In dit pand kwam ook de bibliotheek terecht, en wel op de begane grond. Een locatie waar we zeer content mee zijn.’

Concept/onderliggende visie

‘Ten tijde van de tweede fase schakelde de bibliotheek, inhoudelijk gezien, over van het bibliotheek 2.0-concept (het retailconcept, met nog steeds de focus op het lenen van boeken) op het bibliotheek 3.0-concept (waarin functies als ontmoeten, leren en ontdekken centraal staan). Zeg maar: de ontwikkeling en uitbouw van de maatschappelijk-educatieve bibliotheek. Voordeel van de de vertraging die ik noemde: we konden meer vierkante meters vrijspelen om die nieuwe functies van de bieb daadwerkelijk gestalte te geven.’

Hoe gaf men die visie in de praktijk vorm? ‘In de huidige bibliotheek staat een kleinere collectie dan voorheen. Je kunt onze bibliotheek zien als een grote rechthoek, waarbij we de nieuwe functies expliciet aan de voorkant van het gebouw hebben gesitueerd. Elke passant ziet meteen dat de bibliotheek meer is dan een verzameling boeken, dat er van alles plaatsvindt. Er is meer ruimte om te studeren, er is een Taalhuis dat multifunctioneel te gebruiken is, er is een e-lab waar je met kleine groepjes kunt experimenteren, en op de bovenliggende etage kunnen we groepen van dertig à veertig personen ontvangen.’

Naam van het nieuwe complex: Huis van Cultuur en Bestuur. Daarin zit de gemeente met al haar diensten, theater Het Kielzog, de muziekschool, een grand café en de bibliotheek.

Locatie(keuze)

Tegenover het Huis van Cultuur en Bestuur, dat middenin Hoogezand staat, bevindt zich een winkelcentrum. Rondom het complex is er ruime parkeergelegenheid.

Realisatie/jaar van opening

In maart 2021 is de bibliotheek naar haar nieuwe onderkomen verhuisd. De officiële opening door Koningin Maxima vond plaats op 15 september van dit jaar.

Gebruik/beheer (ervaringen)

‘Tot dusver zijn onze ervaringen zeker positief. We zijn blij dat de bibliotheek op de begane grond zit. Waar we ook blij mee zijn, is de kruisbestuiving die ontstaat. Iemand die een afspraak bij de gemeente heeft, stapt ook makkelijk bij ons naar binnen, en kan – als hij of zij even moet wachten - een krant of tijdschrift op de gezamenlijke leestafel pakken.

Begroting/bouw- en inrichtingskosten

Een groot deel van de inventaris van de bibliotheek werd, mede met het oog op duurzaamheid, hergebruikt. ‘Om een goede losse inrichting te realiseren volgens het bibliotheek 3.0-concept hebben we 100.000 euro geïnvesteerd.’

Grootte gebouw (in vierkante meters)

Het bibliotheekdeel beslaat 989 vierkante meter.

Naam architect/interieurarchitect

Het interieur werd gedaan door OdV in Assen. Architect van het gebouw is De Zwarte Hond.

Tips/leermomenten (do’s and don’ts)

‘De gemeente is de opdrachtgever van het bibliotheekwerk, kent vele afdelingen en diensten, en zit met ons in hetzelfde pand. Zij is verhuurder en medegebruiker, wij zijn de huurder. Dat kan af en toe een beetje schuren. Niet alleen omdat je werkt vanuit verschillende culturen, maar ook omdat je als bibliotheekmedewerker bijvoorbeeld allerlei richtlijnen en geheimhoudingsovereenkomsten moet tekenen. Zelfs vrijwilligers moeten die tekenen om in bepaalde ruimtes te kunnen komen. Zaken die soms haaks staan op het openbare karakter dat je als bibliotheek wilt uitstralen. Ook in het laatste gebruikersoverleg constateerde ik weer dat cultuur en bestuur twee verschillende werelden zijn.’

Bijzonderheden/(lokale)kenmerken

‘We willen in Hoogezand een bruisende, laagdrempelige ontmoetingsplek zijn waar altijd wat gebeurt. Dat doen we in samenhang met het theater, het kunstencentrum en de muziekschool. Samen programmeren we onder meer het Kinderboekenfestival. Binnenkort heeft Het Kielzog een 5g-evenement, waarbij ook wij aanhaken. Eveneens op stapel staat een groot streektaalfestival. In het kader van het project De Wijk De Wereld verzorgen inwoners van de gemeente voorstellingen door het hele gebouw, met ingebrip van de bibliotheek. Zo geven we vorm aan het integrale concept in het huis van Cultuur en Bestuur.’

Contactpersoon (voor meer informatie)

Janneke Klok, regiomanager bij Biblionet Groningen: 
j.klok@biblionetgroningen.nl