Biblionet Groningen - locatie Bibliotheek Siddeburen

Volwaardige partner in nieuw MFC

Door: Eimer Wieldraaijer - 01-10-2021

Op 2 september ging het multifunctioneel centrum Siddeburen officieel open. Tot de participanten behoort de openbare bibliotheek. ‘Wij willen een centrale rol spelen in een gebouw waar altijd reuring is, waar de inwoners van dit dorp zich volledig thuisvoelen.’


Aanleiding

De bibliotheek van Siddeburen maakt deel uit van een multifunctioneel centrum (MFC). Janneke Klok, regiomanager bij Biblionet Groningen: ‘Afgelopen voorjaar is de bibliotheek ernaartoe verhuisd. Precies in de periode dat de coronapandemie hard toesloeg in Nederland. De aanleiding tot de verhuizing was deze: voorheen was de bibliotheek als stand alone-voorziening gevestigd op een andere locatie, maar in het dorp Siddeburen speelden er in hoofdlijnen twee ontwikkelingen die ook voor de bibliotheek relevant waren. Omdat er steeds minder kerkgangers kwamen, beraadde het bestuur van de kerk zich over de toekomst van dit ruim honderdjarige monumentale bedehuis. Men vroeg zich af: hoe kunnen we dat kerkgebouw nieuw leven inblazen? Achter de kerk bevond zich een zalencentrum uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Om het cru te zeggen: menigeen vond dat je dat centrum beter tegen de vlakte kon gooien, zo verouderd was het. Parallel aan deze discussies speelde de aardbevingsproblematiek in dit gebied. Los van welke bestemming men zou kiezen, moesten het kerkgebouw en de te realiseren aanbouw sowieso aardbevingsbestendig gemaakt worden. In dit verband is het ook goed om op te merken dat de initiatiefnemers om in Siddeburen een bruisend hart te creëren al zo’n zeven jaar geleden van zich deden spreken. Met een extra accent op gezondheid, zodat er in een toekomstig multifunctioneel centrum naast bijvoorbeeld de toneelclub ook een huisarts, een fysiotherapeut en Cosis (instelling voor mensen met een verstandelijke beperking) een plek zouden krijgen. Die combinatie van functies, waarbij men uiteraard ook aan de openbare bibliotheek dacht, wilde men onderbrengen in een nieuwe aanbouw van de kerk.’

 

Concept/onderliggende visie

‘In het multifunctioneel centrum dat tot stand kwam participeren inderdaad diverse partijen. Niet alleen vaste huurders, maar ook incidentele gebruikers. Als bibliotheek zijn we blij dat we van meet af aan bij het project betrokken zijn. Het traject hebben we ook steeds ondersteund, hetgeen mede belangrijk was met het oog op het verwerven van subsidies. Dat varieert van “Elk dorp een eigen dak”, waarbij de provincie Groningen bijdragen beschikbaar stelt in het kader van het kleine-dorpenfonds, en het Nationaal Programma Groningen, tot subsidies van de Nationaal Coördinator Aardbevingsschade, en het Centrum voor Veilig Wonen. Kortom: er waren allerlei instanties betrokken bij de realisatie van dit project.’

Uiteindelijk werd het traject begin 2020 afgesloten met de oplevering van het MFC.

 

Locatie(keuze)

Het multifunctioneel centrum ligt aan een doorgaande weg in het dorp Siddeburen (3200 inwoners). Op loopafstand bevindt zich een klein winkelcentrum.

 

Realisatie/jaar van opening

In april 2020 verhuisde de bibliotheek. ‘In mei gingen we open, met inachtneming van alle coronabeperkingen.’ De eerste reacties van bezoekers waren ronduit lovend. Men toonde zich niet alleen trots op het gebouw zelf, maar ook op de bieb die in het hart van het gebouw zit. ‘Als je naar binnen stapt, sta je meteen in de bibliotheek, en vervolgens kun je verder lopen naar de huisarts of de fysiotherapeut. Of je bezoekt een activiteit die bijvoorbeeld in de kerk plaatsvindt.’ De officiële opening van het MFC vond plaats op 3 september 2021 door René Paas, Commissaris van de Koning in de provincie Groningen.

 

Gebruik/beheer (ervaringen)

‘Als je als bibliotheek gaat participeren in een breed samenwerkingsverband, betekent dit wel dat je je moet aanpassen, maar die stap past naadloos in het beleid van Biblionet Groningen. Wij willen graag de huiskamer van het dorp zijn, als third place een centrale rol spelen in een multifunctioneel gebouw waar reuring is, waar ruimere openingstijden zijn, en waar je ten behoeve van je programmering en andere vormen van dienstverlening over meer ruimtes kunt beschikken dan enkel je eigen vierkante meters.’
 

‘We zijn ooit begonnen met de verwachting dat de huisarts om 8.00 uur ’s ochtends de deuren van het gebouw zou openen. Zeg maar: op het tijdstip dat de eerste patiënten op de stoep staan. Tijdens het wachten zouden die mensen dan een krant of tijdschrift kunnen pakken van de leestafel, en bij het weggaan in de bieb nog een boek lenen.’ Die open wachtkamer van de huisarts bleek niet haalbaar. ‘Ons idee was: we leggen op de voor iedereen toegankelijke leestafel actuele tijdschriften neer, zodat patiënten zich niet langer hoeven te behelpen met de Elsevier van vorig jaar, maar met het oog op de privacy van zijn patiënten vond de huisarts dat geen goed idee. Op zich begrijpelijk, want vooral in een dorp heb je dan algauw iets van: wat zou mijn overbuurvrouw mankeren? Om die reden hebben we het idee van zo’n open wachtkamer met een leestafel teruggedraaid.’
 

Begroting/bouw- en inrichtingskosten

‘Die waren met 35.000 euro relatief gering, maar dat had ermee te maken dat het enkel om de losse inrichting van onze ruimte ging, terwijl we een aantal onderdelen uit de oude bibliotheek ook hebben kunnen hergebruiken.’

 

Grootte gebouw (in vierkante meters)

De bibliotheek beschikt over circa honderd vierkante meter. ‘Alles in de vrije ruimte staat op wielen. Bij een grote activiteit in de kerk kan men bijvoorbeeld onze kasten opzij schuiven en het bibliotheekdeel tevens gebruiken.’

 

Naam architect/interieurarchitect

Voor de inrichting werd het concept 3.0 van Biblionet Groningen gebruikt. Het ontwerp is van OdV in Assen. Het multifunctionele gebouw komt uit de koker van architect Eduard Gerds.

 

Tips/leermomenten (do’s and don’ts)

‘Mijn eerste tip is: zorg dat je vooraf goede afspraken maakt met de andere partners en monitor dat veelvuldig en consequent. Ga in de beginfase regelmatig met elkaar om tafel en voorkom zodoende dat er onduidelijkheden en irritaties kunnen ontstaan.’
 

‘Bij de inrichting van het buitengebied rondom het MFC hebben we nadrukkelijk jongeren uit het dorp betrokken. In eerste instantie wilde de architect daar veel parkeerruimte creëren omdat dit leidt tot de nodige beweging, maar samen met het bestuur van het MFC hebben we voor een andere aanpak gekozen. We hebben jongeren van de Rutger Kopland-school in Siddeburen gevraagd om met ons mee te denken. Na het formuleren van de kaders (bijvoorbeeld dat de ambulance bij de ingang van de huisartspraktijk moet kunnen komen) zijn die leerlingen van deze vo-instelling in twee dagdelen hun ideeën in Minecraft gaan schetsen. Na een presentatie voor het bestuur zijn die gedachten voorgelegd aan de architect van de buitenomgeving. Voor een deel zijn de voorstellen van de jongeren ook uitgevoerd. Je ziet op het voorplein nu geen parkeerplaatsen, maar veel ruimte om elkaar te treffen. Wat we niet hebben gedaan is het aanbrengen van een glazen tunnel onder de doorgaande weg. Leuk idee, maar daarvoor ontbraken simpelweg de financiële middelen.’

 

Bijzonderheden/(lokale)kenmerken

‘Het proces om tot een MFC te komen, werd echt gedragen door het dorp. Dat men de bibliotheek daar direct bij betrok, heb ik als zeer positief en constructief ervaren. Wij werden niet gezien als vierkante-metersvulling, maar als volwaardige partner.’

 

Contactpersoon (voor meer informatie)

Janneke Klok, regiomanager bij Biblionet Groningen: 
j.klok@biblionetgroningen.nl