Ambitie om drie kernen in stand te houden

Aanleiding

De Bibliotheek Zuid-Kennemerland is de openbare-bibliotheekorganisatie voor de inwoners van vijf gemeenten: Bloemendaal, Haarlem, Heemstede, Hillegom en Zandvoort. De komende jaren ontwikkelt de bibliotheek zich verder tot een toegankelijke plek in stad, wijk of dorp. Een plek voor verbinding, een plek die inwoners en organisaties ruimte biedt voor inspiratie en initiatieven uit de gemeenschap, voor experimenteren, ontwikkelen en leren. Deze verbreding van de rol van de bibliotheek wordt verder in de organisatie ingebed: zowel wat betreft de inzet van mensen als de inrichting, processen, systemen en programmering. Uitgangspunten blijven een duurzame manier van leven en het uitbouwen van de maatschappelijke missie van de bibliotheek. Citaat uit het beleidskompas: ‘We blijven inspireren en motiveren om te lezen. De ontwikkelingen die eerder in gang zijn gezet op weg naar de fundamentele modernisering van de bibliotheek krijgen ook een plek in het beleid van de komende jaren. Denk onder meer aan ontwikkelingen op het gebied van dienstverlening, zoals het verruimen van onze openingstijden, samenwerking met lokale partners als scholen, lokaal collectioneren, het online aanbieden van programmering en dienstverlening, en niet te vergeten de verbouwing en de vernieuwing van een aanzienlijk aantal vestigingen.’

Concept/onderliggende visie

Eén doelgroep krijgt daarbij extra aandacht: ‘Bij onze inspanningen richten we ons in sterkere mate op het verbinden van 18- tot 27-jarigen aan de bibliotheek. Scholieren en studenten maken steeds intensiever gebruik van onze faciliteiten, maar zijn tot nu toe niet of nauwelijks verbonden aan de bibliotheek. We nodigen jongeren gericht uit om een bijdrage te leveren aan de beoogde ontwikkelingen en aan de uitwerking van maatschappelijke thema’s, zodat wij stap voor stap ook “hun bibliotheek” worden.’
 

Ook digitaal worden er stappen gezet: ‘De coronacrisis heeft ons niet alleen gedwongen programmering en ander aanbod versneld online beschikbaar te stellen, maar heeft ook laten zien dat de verschuiving naar online kansen biedt voor een breder bereik. “Online” krijgt daarom een prominentere plek in de ontwikkelingen op het gebied van educatief aanbod, leesinspiratie, campagnes, taal, basisvaardigheden en service aan klanten.’
Als tastbaar punt aan de horizon geldt de zichtbare vernieuwing van alle vestigingen. ‘We combineren de komende jaren noodzakelijk onderhoud met vernieuwing: aansluiting van de inrichting bij onze bredere maatschappelijke rol en bij de behoeften van onze gebruikers.’ 

Hoe gaat dat er in de praktijk uitzien? Het beleidskompas meldt hierover: ‘Onze bibliotheekvestigingen van 2024 bieden plaats aan veel meer dan lenen, lezen en studeren. Iedereen is welkom. De deuren zijn van vroeg tot laat open. De ruimtes zijn functioneel, aantrekkelijk, gebruiksvriendelijk en toekomstbestendig. Het zijn aangename plekken om te verblijven voor jong en oud. Er is ook letterlijk ruimte voor ontwikkeling, ontmoeting en uitwisseling. Heb je een goed idee, dan kun je dat via de bibliotheek uitwerken of uitvoeren.’
 

Locatie(keuze)

De Bibliotheek Zuid-Kennemerland is in de gemeente Bloemendaal te vinden in Bloemendaal/Overveen (aan de Korte Kleverlaan 9), Bennebroek en Vogelenzang. Eerstgenoemde vestiging werd op 21 juni 2014 na een vernieuwing heropend. Men beschikt over een actuele collectie fictie en non-fictie, anderstalige romans, groot-letterboeken, jeugdboeken, kranten, tijdschriften, dvd’s en games. Daarnaast is er een leescafé met publiekspc’s en een Hotspot waar je met je laptop gratis kunt internetten via een WiFi-verbinding. De komende jaren wordt de dienstverlening uitgebreid. 

Realisatie/jaar van opening

Hoe verhouden de ambities in het beleidskompas zich tot de realiteit van nu? Roxane van Acker, directeur-bestuurder Bibliotheek Zuid-Kennemerland: ‘In alle vijf gemeenten waar we werkzaam zijn is er een beweging gaande die in meerdere of mindere mate aansluit op de transitie die we als bibliotheek doormaken. Het verst in dat opzicht is Heemstede, waar we onze wensen qua verbouwing en herinrichting al gerealiseerd hebben (zie aldaar).
 

En in Bloemendaal? ‘Daar hebben we drie onderling behoorlijk verschillende kernen: Bennebroek, Vogelenzang en Bloemendaal Dorp. Een voorgenomen bezuiniging is voor een deel al ingeboekt, maar onze ambitie is erop gericht de drie kernen in stand te houden. In Bloemendaal Dorp willen we de vestiging combineren met een welzijnsinstelling. Vogelenzang wordt een beetje uitgebreid. Nu is het nog enkel een Bibliotheek op school maar straks wordt het een servicepunt voor alle inwoners van Vogelenzang.’

‘Voor alle vestigingen geldt: we willen de programmering in toenemende mate samen met de inwoners doen. Denk aan community librarians die in de wijken en dorpen de wensen van de burgers inventariseren en laten zien wat je daarmee kunt doen in de bibliotheek.’

Gebruik/beheer (ervaringen)

Hoe en in welke mate de Bibliotheek Bloemendaal haar ambities zal realiseren, wordt de komende jaren pas duidelijk als de vernieuwing haar beslag heeft gekregen.

Begroting/bouw- en inrichtingskosten

Nog onbekend.

Grootte gebouw (in vierkante meters)

Aangezien het om planvorming in meerdere vestigingen gaat, valt hier geen eenduidig antwoord op te geven.

Naam architect/interieurarchitect

Nog onbekend.

Tips/leermomenten (do’s and don’ts)

‘Samenwerken met verschillende gemeentes betekent de ene keer hollen en dan weer een tijdje stilstaan. Daar moet je mee leren omgaan. Wat helpt, is je stip op de horizon duidelijk voor ogen houden. Houd vast aan je visie op vernieuwing.’

Bijzonderheden/(lokale)kenmerken

‘Het werkgebied van de Bibliotheek Zuid-Kennemerland bestaat uit steden en dorpen met een zeer gemêleerde bevolkingssamenstelling, variërend van bijvoorbeeld het rijke Bloemendaal/Overveen tot het minder gefortuneerde Vogelenzang.’

Contactpersoon (voor meer informatie)

Roxane van Acker, directeur-bestuurder Bibliotheek Zuid-Kennemerland: roxane.van.acker@bibliotheekzuidkennemerland.nl