Cpunt Bibliotheek Haarlemmermeer - locatie Cpunt Bibliotheek Zwanenburg

‘Samenwerken is geven en nemen’

Door: Eimer Wieldraaijer - 23-04-2021

Nog geen 8000 inwoners telt het dorp Zwanenburg onder de rook van Amsterdam, maar het vorig jaar geopende nieuwe dorpshuis, met daarin een vestiging van de Bibliotheek Haarlemmermeer, is van bovenlokale allure. 


Aanleiding

Clinton Feurich, directeur Bibliotheek Haarlemmermeer: ‘We hebben vijf bibliotheekvestigingen, waarvan er drie recentelijk vernieuwd zijn. Van die drie zaten Zwanenburg en Badhoevedorp in oude gebouwen. Beide waren dringend aan vervanging toe. Verschil is wel dat de trajecten van deze twee vestigingen anders zijn verlopen. In Badhoevedorp wilden ze een dorpshuis ontwikkelen met daarin een bibliotheek, maar uiteindelijk zijn we pas in het laatste stadium (toen het dorpshuis al gebouwd was) bij het project betrokken. In Zwanenburg waren we wel van begin tot eind betrokken bij de ontwikkeling van het dorpshuis. Daardoor was de doorlooptijd korter en verliep de samenwerking prettiger. Bovendien konden we meer invloed uitoefenen op de verdeling en indeling van de beschikbare ruimte. Evenals in Badhoevedorp is er in Zwanenburg door de gemeente bezuinigd tijdens het traject, zodat we een deel van onze ruimte hebben moeten inleveren, maar desondanks hebben we zowel in Zwanenburg als in Badhoevedorp een schitterende bibliotheek kunnen neerzetten.’

 

Concept/onderliggende visie

In het Dorpshuis Zwanenburg-Halfweg hebben de volgende partijen onderdak gevonden: verschillende sportverenigingen die de sporthal gebruiken, De Hoek, Centrum voor Educatie en Activiteiten, de biljartvereniging en de bibliotheek. 

Het concept kun je kortweg als volgt typeren: een kleiner gebouw, een kleinere collectie, maar tevredener klanten, het kan wel degelijk, zo bewijzen de ervaringen in Zwanenburg. ‘We zijn gaan werken met het winkelconcept, gebruiken veel frontale presentaties, waardoor de bezoekers het gevoel hebben dat de collectie is gegroeid. We krijgen veel complimenten over het aanbod van media.’

 

Locatie(keuze)

Het Dorpshuis Zwanenburg-Halfweg staat in het hart van het dorp Zwanenburg, aan de hoofdwinkelstraat.

 

Realisatie/jaar van opening

In april 2020 is de bibliotheek – dus in coronatijd – verhuisd. Het Dorpshuis Zwanenburg-Halfweg is officieel nog niet geopend, maar het publiek wordt wel bediend met een afhaalservice.

 

Gebruik/beheer (ervaringen)

‘Omdat we met meerdere partijen in dit gebouw zitten, kunnen we ruimere openingstijden realiseren. Al met al wegen de voordelen van het samen onder één dak zitten veel zwaarder dan de nadelen. Wat volgens mij de grootste voordelen zijn? Naast de ruimere openingstijden zijn dat de schitterende faciliteiten voor ontmoeting en debat. Er zijn grote ruimtes om te vergaderen, aan het dorpshuis is een sporthal gekoppeld, hetgeen ons in staat stelt diverse activiteiten te organiseren. Omdat het dorpshuis meerdere bewoners met een maatschappelijke functie heeft, komt de bibliotheek nu beter in beeld dan in de stand alone-situatie. We bereiken nu ook mensen die eerst niet naar de bieb kwamen. Bijvoorbeeld ouders met sportende kinderen, ouders die hun kind naar het kinderdagverblijf brengen. Vaders en moeders die zien wat de bibliotheek te bieden heeft en ter plekke besluiten een abonnement te nemen.’
 

Het fenomeen community library, de bibliotheek die niet alleen voor maar ook met de lokale gemeenschap programmeert, is in Zwanenburg evenmin onbekend. ‘In onze organisatie focust een community librarian op de maatschappelijke uitdagingen binnen de gemeente. Om de opdracht die daaruit voor ons voortvloeit te volbrengen, werken we met veel partners samen. In de beleidsvisie die we in 2020 hebben opgesteld, staat centraal dat we een huiskamer voor Haarlemmermeer willen zijn, waarbij we in elke locatie de samenwerking met partners realiseren. 
Met het opzetten van die samenwerkingsverbanden zijn we druk.’


‘Een van de negatieve effecten van de coronacrisis, is dat het aantal vrijwilligers is afgenomen’, zegt Feurich. ‘Dat laat onverlet dat we in kleinere vestigingen als deze nog altijd met veel vrijwilligers werken, en dat gaat prima. Gelukkig melden zich langzamerhand weer meer vrijwilligers, want deze mensen hebben we hard nodig bij alles wat we willen bereiken. Bovendien zijn vrijwilligers onze ambassadeurs.’

 

Begroting/bouw- en inrichtingskosten

De kosten van de inrichting waren 75.000 euro, waarbij er voor een deel is gebruikgemaakt van bestaande meubels.

 

Grootte gebouw (in vierkante meters)

‘In de oude vestiging hadden we 500 vierkante meter, nu zijn het er nog slechts 200. Dat lijkt weinig, maar we kunnen gebruikmaken van de goede faciliteiten van het dorpshuis.’

 

Naam architect/interieurarchitect

Gebouw: Heren 5 Architecten.
Interieur: Jos de Vries.

 

Tips/leermomenten (do’s and don’ts)

‘In Zwanenburg zijn we met alle partijen vanaf het begin bij het concept om tot een dorpshuis te komen betrokken. Dat kan ik iedereen aanbevelen. Zo zit je aan de tekentafel en kun je de architect met een vastomlijnd concept op pad sturen, waardoor het uiteindelijke gebouw ook aan jouw wensen voldoet. Op basis van inhoud, het delen van faciliteiten, het regelen van ICT en dergelijke een plan maken, dat is de weg die ik iedereen van harte aanraad. Dan nog kom je tijdens de inrichting dingen tegen die je graag anders zou zien, maar dat betreft details, zoals de plaatsing van een kopieerapparaat, dat beter tot zijn recht blijkt te komen op de plek waar je achteraf nog een stopcontact moet laten aanbrengen.
 

En niet te vergeten: samenwerken is geven en nemen. Als je dat als uitgangspunt neemt, komt het altijd goed.’

 

Bijzonderheden/(lokale)kenmerken

‘Zwartwit gesteld wonen er in Zwanenburg met name arbeiders en boerenvolk. Daarnaast vestigen zich in nieuwe wijken overwegend jonge gezinnen. Er is sprake van een zekere overloop uit Amsterdam. Als bibliotheek maken we gebruik van de onderzoeksresultaten van Mosaic, een segmentatietool voor de doelgroepen in jouw werkgebied. In Mosaic-termen hebben we in Zwanenburg voornamelijk te maken met de doelgroepen “Gezellige Emptynesters” (Actieve 60-plussers die van knusheid en traditie houden), “Plannen en Rennen” (carrièregedreven gezinnen bij wie het altijd spitsuur lijkt) en “Gewoon Gemiddeld” (mensen die midden in het leven staan, kinderen hebben en een rijtjeshuis bezitten).’

 

Contactpersoon (voor meer informatie)

Clinton Feurich, directeur van de Bibliotheek Haarlemmermeer: 
clinton.feurich@hetcultuurgebouw.nl